Zelfbevrediging jong kind

Onze dochter van 4 jaar lijkt zichzelf te bevredigen. Ze doet het op diverse plaatsen. In de klas. Zelfs op straat. Ze gaat er dan uitgebreid voor liggen. De jeugdarts adviseert om af te spreken dat ze het alleen op haar kamer mag doen. Daar heb ik moeite mee. Gaat dit gedrag vanzelf over?

Het is heel normaal dat kleine kinderen met hun geslachtsdelen spelen. Dat geeft een plezierig gevoel. Gedachteloos kan een kind zichzelf strelen. Het hoort bij de periode die we de anale fase noemen. Ze zijn nieuwsgierig hoe ze zelf in elkaar zitten en later ook hoe andere kinderen er uitzien.

Op zichzelf is dit allemaal niets om bezorgd over het zijn. Het hoort bij de ontwikkeling. Dat wil niet zeggen dat een kind zichzelf en anderen onbegrensd mag aanraken. Nee, jonge kinderen moeten horen dat bepaalde plaatsen van het lichaam niet publiek zijn. En dat het voor anderen niet plezierig is als zij met een hand in de broek zitten te friemelen. In veruit de meeste gevallen zal de aandacht voor de eigen geslachtsdelen vanzelf overgaan. Als het kind in de latente fase komt, globaal vanaf een jaar of 6, krijgen andere dingen zijn aandacht.

Het lijkt erop dat uw kind een vergrote aandacht heeft voor haar geslachtsdelen. Hoe komt dit? Allereerst is het goed om uit te sluiten dat er een lichamelijke oorzaak is, bijvoorbeeld een vaginale schimmel of een allergische reactie op zeep. Ze raakt zich dan aan om de ongemakkelijke jeuk te verminderen. Wrijving langs de clitoris geeft een plezierige prikkel. Iets wat ze misschien steeds vaker wil doen.

Verder is het goed om na te gaan of er mogelijk sprake is van seksueel misbruik. Kinderen kunnen hierop reageren met dwangmatige seksuele handelingen. Professionele hulp is dan dringend nodig.

Als deze dingen zijn uitgesloten, kunnen we verder denken. Het gedrag kan een vorm van troost zoeken zijn. Uw kind zoekt een lekker gevoel. Veel kinderen hebben behoefte zijn aan een ritmische beweging die rust en koestering geeft. Zuigen op een duim of vinger of wrijven met een knuffel of lapje langs hun wang. Dit bevredigt een basale lustbehoefte.

Bij een kind dat moe of uit balans is, is deze behoefte groter. Een kind zoekt naar lustbevrediging om er even later weer tegen te kunnen. Het komt voor dat kinderen die niet meer mogen duimen, hun aandacht naar de geslachtsdelen verplaatsen. Deze kinderen moeten worden teruggeleid naar onschuldige vormen van lustbevrediging.

Het gedrag kan ook een vorm van aandacht vragen zijn. Ze merkt dat ze bij anderen een reactie ontlokt en daardoor krijgt ze aandacht. Negatief weliswaar. Maar een kind dat behoefte heeft aan aandacht, zal hiermee tevreden zijn. Bovendien geeft het gedrag een gevoel van macht. Dat smaakt naar meer.

Volgens de jeugdarts is het niet erg als zelfbevrediging beperkt blijft tot haar eigen kamer. Het is niet vreemd dat zij dit zegt. Naar de heersende mening in de wereld om ons heen, vindt ze zelfbevrediging prima. Als een kind het lekker vindt, waarom dan niet?

Ik denk dat we er beter aan doen om kinderen niet afhankelijk te maken van zelfbevrediging. Kinderen moeten geen seksuele verlangens bij zichzelf oproepen en ze ook niet groter maken, maar ze moeten ze leren beheersen. Nu en zeker later in de puberteit.

Hoe nu verder? U mag een duidelijke grens stellen: "Ik wil niet dat je dit doet." Het bevoelen moet niet worden bekrachtigd met aandacht. Ook geen negatieve aandacht. Een kort en duidelijk "nee" is voldoende. Negeren en alleen laten als ze ervoor gaat liggen, is beter dan wachten en boos worden. Een kind wil graag gezelschap, dus als dit gedrag geen aandacht oplevert, zal dit normaliter vanzelf minder worden.

Uw dochtertje is nog wel jong, maar u kunt ingaan op de sekseverschillen en het schaamtegevoel. "Weet jij welke kleren eigenlijk nooit uitgaan waar anderen bij zijn? Dat is omdat je geslachtsdelen (noem ze zoals je gewend bent) niet voor iedereen te zien moeten zijn. Daar schaam je je voor. Jij gaat niet met je blote billen in de klas zitten, toch? God wil dat dit heel privé is, voor jou alleen. Jouw eigen geheime plekje."

"Je vindt het fijn om jezelf daar aan te raken, maar je hebt al gemerkt dat wij dat niet prettig vinden. Eigenlijk word je er al een beetje te groot voor om dat te doen. Peuters doen dat. Zie je het grote kinderen of grote mensen wel eens doen? Nee hè. Jij wilt toch ook groot zijn?" Het is mooi als uw kind dit wil, want dan werkt ze beter mee.

Oudere kinderen mogen horen dat een man en vrouw in een huwelijk zo veel van elkaar houden, dat ze elkaar ook op de intiemste plaatsen aanraken. God heeft bedoeld dat ze genieten van seksualiteit. Daarom is het aanraken ook zo prettig. Maar het is niet bedoeld om er alleen mee bezig te zijn.

Tips:

• Geef positieve aandacht op andere momenten: gezellig samen dingen doen, voorlezen, complimenten geven enzovoort. U geeft aan dat uw dochter emotioneel nog vrij jong is. Ze heeft die bevestigingen dus erg nodig om zich geliefd en waardevol te voelen!
• Leid haar naar onschuldige vormen van lustbevrediging. Misschien kan de knuffelbeer vaker mee.
• Zorg voor afleiding. Als haar gedachten gevuld worden door andere dingen, zal de behoefte kleiner zijn.
• Kinderen die afhankelijk zijn geworden van zelfbevrediging, kunnen niet ineens stoppen. Ze hebben de hulp en steun van ouders erg nodig. Spreek haalbare doelen af en beloon die met stickers. Zo'n doel kan bijvoorbeeld zijn het zich niet bevoelen in het zicht van anderen.