Slaapproblemen

Onze dochter van bijna 6 jaar komt heel vaak haar bed uit omdat ze bang is voor allerlei kleuterfantasieën, b.v. een haai die op haar kamer zwemt. Het liefst kruipt ze dan bij ons in bed. Ze valt dan niet meer in slaap en huilt de hele familie wakker. En met een beetje pech ook de buren.

Slaapproblemen komen bij jonge kinderen veel voor. Naar schatting heeft ruim de helft van de jonge kinderen een (in)slaapprobleem. Meestal is er niet van de een op de andere dag een probleem. Vaak is er aanvankelijk een oorzaak waarom een kind wakker wordt en zijn ouders roept. Ziekte bijvoorbeeld. Het was dan nodig om de oorpijn te verlichten. Of de keel te smeren.

Jonge kinderen kunnen fantasie en werkelijkheid moeilijk uit elkaar halen. Overdag is dat niet zo'n probleem. Het is licht en een kind kan redelijk onder controle houden wat er gebeurt.

's Nachts is dat anders. Een droom kan heel echt aandoen. Schrikt een kind wakker uit een droom, dan is die werkelijkheid er nog. De haai die in de droom achter het kind aanzat en bijna in haar billen hapte. Eenmaal wakker geschrokken, zal het hevig huilen en niet zomaar gerustgesteld zijn. In de fantasie is de haai zo weer terug. Daarom wil ze liever in het veilige bed van de ouders. Wat te doen?

Het ontbreekt het kind aan veiligheid. Haar kamer is eng. Donker is eng. En alleen zijn is eng.

Als ouder moet je de veiligheid weer terugbrengen. Veiligheid is ook duidelijkheid over waar ze moet slapen: in haar eigen kamer. Veiligheid schep je door duidelijke afspraken te maken. Door als ouders voorspelbaar gedrag te vertonen. Door als ouder te laten zien wat je wilt. Ouders moeten één lijn stellen en elkaar ook absoluut stuenen. En het kind weet waar het aan toe is. Niet doordat de wil van het kind uiteindelijk de boventoon voert.

Reactie op angstig kind dat je roept.

Je gaat naar je kind toe. Het blijft op haar kamer. Dat is haar plaats. Daar hoort zij.

Je vraagt wat er is en legt uit dat het kind gedroomd heeft of het alleen maar denkt. Je laat zien dat de maker helemaal veilig is. Geen haai te bekennen. Zie je wel?

Duidelijk maken dat ze weer moet gaan slapen. Het is goed om met je kind te bidden voor de angsten en te vragen of ze weer goed verder mag slapen. Je vraagt of er nog iets is. Je spreekt af dat jij nu ook wilt gaan slapen en dat je niet wilt dat ze nog roept.

Roept ze weer, dan ga je erheen. Je maakt duidelijk dat er geen haai is. Eventueel weer samen kijken. Nu weer slapen. Bidden hoeft niet omdat je dat al gedaan hebt.

Bij herhaling opnieuw aangeven dat er niets is om bang voor te zijn, dat ze niet uit haar kamer mag en dat ze stil moet zijn.

Het rustige herhalen van dezelfde woorden geeft duidelijkheid.

Het is natuurlijk een enorme aanslag op je energie als je kind blijft roepen en blijft huilen. Je ben niet op je best als je slaapdronken en geïrriteerd naar je kind gaat. Dan telt maar één ding: hoe krijg ik mijn kind zo snel mogelijk weer stil en hoe kan ik zo snel mogelijk weer mijn eigen bed in. Vandaar dat veel ouders op een gegeven moment boos worden en zich niet voorspelbaar gedragen. Na 3 keer zeuren toch maar een keertje in bed. Of toch een slok water. Als je dit doet, werkt het belonend voor je kind om 's nachts te spoken. Een kind dat 's nachts wakker wordt, moet vooral duidelijke grenzen tegenkomen. Door uiteindelijk toch toe te geven, geef je de boodschap dat je toch wel overstag gaat als je dochter maar lang genoeg tekeer gaat.

Natuurlijk ontkracht je de bange fantasieën. Daar ben je ouder voor. Maar je zorgt ervoor dat er niets positiefs volgt op het geroep. Je reactie moet zo neutraal mogelijk zijn.

Wat te doen als je kind blijft zeggen dat het bang is om alleen te zijn? Je kunt aangeven dat papa en mama in de buurt zijn Kinderen die helemaal opgaan in fantasieën kunnen steun hebben aan een knuffelbeer. De beer is bij je. Houd hem maar lekker tegen je aan. Kijk, beer is ook niet bang. Dat hoeft ook niet want haaien zijn alleen in de zee, niet in je kamer. Je kunt een lichtje aan laten zodat het niet zo donker is. Eventueel kun je de deur op een kiertje laten. Al zou dat niet nodig hoeven zijn omdat een kind zich op haar eigen kamer veilig moet kunnen voelen.

Het doorbreken van een verkeerd patroon is niet makkelijk. Het vraagt veel geduld en heel erg consequent zijn. Het vraagt een lange adem om misschien wel tien keer.

Overdag veel liefde en zorg geven. Duidelijk maken dat je er overdag bent voor je kind. 's Avonds en 's nachts is voor je kind.